10 گونه جانوری با ارزش در معرض تهدید قرار دارند

به گزارش مجله بای بلاگ، در استان آذربایجان شرقی نیز متاسفانه بعضی گونه های جانوری، بر اثر فعالیت های مختلف در معرض خطر و تهدید قرار گرفته اند و اگر مردم و دیگر سازمانها جدیت کافی را در این مورد نداشته باشند

10 گونه جانوری با ارزش در معرض تهدید قرار دارند

امین بیلساز-خبرنگاران آذربایجان شرقی

کره زمین تنها متعلق به انسان ها نیست.این کره خاکی، مادر تمام جانداران و خانه همه آنهاست. روی این کره چرخان، ما همسایگانی داریم که از حق حیاتی برابر با ما برخوردارند. بعضی از این همسایگان گیاهانی هستند که خود از دلایل استمرار حیات در زمین اند و بعضی، حیواناتی هستند که خداوند رحمان به آنها نعمت زندگی عطا نموده و حضورشان در طبیعت بر زیبایی آن صدچندان می افزاید. اما متاسفانه ما انسانها همسایگان خوبی برای دیگر جانداران این کره خاکی نبوده ایم و با هر وسیله ای بقای آنها را به خطر انداخته ایم.

در استان آذربایجان شرقی نیز متاسفانه بعضی گونه های جانوری، بر اثر فعالیت های مختلف در معرض خطر و تهدید قرار گرفته اند و اگر مردم و دیگر سازمانها جدیت کافی را در این مورد نداشته باشند شاید بخشی از زیبایی این استان برای همواره از بین رفته و فرصتی برای جبران آن پیش نیاید. معرفی گونه های در حال انقراض، مستلزم مطالعه ای جامع و مستمر در بازه زمانی چند ساله است و در مورد هر گونه ای متفاوت است.

اما بر اساس سیاست های کلی سازمان محیط زیست 10 گونه در استان آذربایجان شرقی به عنوان گونه های شاخص و در معرض تهدید در صدر برنامه های حفاظتی سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفته است. خرس قهوه ای، شوکا یا گوزن مینیاتوری، سیاه خروس قفقازی یا سیاه خروس ارسباران، غاز پیشانی سفید کوچک، قوچ و میش، آهو، قرقاول ارسباران، کبک دری، مارال یا گوزن قرمز خزر، سیاه گوش یا لینکس گونه هایی هستند که در صدر اهمیت حفاظتی محیط زیست در استان آذربایجان شرقی قرار دارند.

خبرنگاران به تبادل نظر با معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی نشسته است تا از خطراتی که این گونه های با ارزش را تهدید می نمایند مطلع شده و وظایف مردم و دیگر سازمانها را در این خصوص جویا شود.

خطراتی که در کمین گونه های با ارزشند.

معاون محیط طبیعی حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگاران گفت: عوامل مختلفی هستند که حیات گونه­های شاخص در استان آذربایجان شرقی را تهدید می نمایند.مهمترین عامل تهدید نماینده شاید توسعه زیر ساخت ها و جوامع انسانی باشد. اگر احداث یک زیر ساخت مانند یک جاده بدون تمهیدات زیست محیطی و از میان زیستگاه و جهت مهاجرتی یک گونه انجام پذیرد، جمعیت آن گونه در زیستگاهی به که صورت جزیره ای درآمده است محاصره شده و چرخه زیستی آنها قطع می شود. به طور مثال گونه قوچ و میش وحشی برای فرار از تغییرات دما و فراوری مثل در زیستگاه خود بین مناطقی با ارتفاع مختلف مهاجرت می نماید، اما اگر یک جاده باعث شود جهت مهاجرتی وی قطع شود، زمانی که احتیاج است در زمستان برای فراوری مثل و جفت گیری برود زیستگاه او در دسترس نیست و برای این گونه مسائل جبران ناپذیر ایجاد می­کند.

داود غنی پور ادامه داد: فعالیت های گردشگری نیز در بعضی موارد آسیب های جبران ناپذیری به این گونه ها وارد میکند. کسانی که برای طبیعت گردی به جنگل های ارسباران عزیمت می نمایند در بسیاری از موراد اقدام به جمع کردن میوه های وحشی از قبیل تمشک، گلابی وحشی و آلو می نمایند.حتی مردم محلی نیز در فصل میوه دهی این درختان جهت امرار معاش اقدام به چیدن میوه های جنگلی نمایند.

در صورتی که این میوه ها که توسط گردشگران و مردم محلی از زیستگاه خارج میشود، غذای حیواناتی مانند خرس و سایر گونه های جانوری است. خروج غذا از زیستگاه باعث می شود این حیوانات برای پیدا کردن غذا به جوامع محلی نزدیک شده و تعارضاتی با آنها ایجاد شود که در نهایت باعث حذف گونه جانوری می­شود.

در مجموع گونه هایی مانند آهو، قوچ و میش که زیستگاه آنها به جوامع انسانی نزدیکتر است بیشتر در معرض تهدید و خطر هستند. در بعضی موارد نیز مانند یوزپلنگ، خود گونه نزدیک به جامعه محلی زندگی نمی نماید اما زیستگاه طعمه آن نزدیک به انسان هاست. گراز طعمه یوزپلنگ است و به دلیل اینکه زیستگاهش تخریب شده وارد مزارع شده و آسیب زیادی وارد می نماید و همین مساله باعث می شود کشاورزان اقدام به نابودی این گونه بنمایند.

در صورتی که حذف گراز علاوه بر تهدید خود گونه، باعث به خطر افتادن گونه با ارزشی مانند یوزپلنگ می شود که از آن تغذیه می نماید. شکار بی رویه خرگوش و کبک که طعمه گونه هایی مثل گرگ، یوزپلنگ و سیاه گوش هستند همین مسائل را ایجاد نموده و باعث میشود این گونه ها مجبور شوند برای پیدا کردن غذا به جوامع محلی نزدیک شده و از دام ها و چارپایان آنها تغذیه نمایند که در نهایت باعث می شود مردم محلی این گونه ها را شکار نمایند.

وی اضافه نمود: اگر هر گونه فعالیت انسانی، مطالعه نشده اعم از احداث یک شهرک صنعتی، مسکونی یا معدن بدون توجه به حساسیت های یک زیستگاه انجام شود، منجر به تخریب زیستگاه، قطع کریدورهای حیاتی گونه، محاصره گونه در یک زیستگاه جزیره ای با یک جمعیت محدودی شده و بر اساس درون آمیزی که در این جمعیت رخ خواهد داد رانش ژنتیکی در آنها ایجاد می شود و رفته رفته کیفیت ژن ها پایین آمده و در اثر یک عامل درونی یا بیرونی این جمعیت از بین رفته و انقراض محلی گونه را در پی دارد. این موارد تنها بخشی از عواملی هستند که باعث تهدید بقای این گونه های می شوند.

آنچه برای حفاظت از گونه های جانوری انجام می شود

غنی پور در مورد اقداماتی که سازمان حفاظت از محیط زیست برای حفاظت از گونه های جانوری انجام می دهد گفت: ما در سازمان محیط زیست برای حل تعارضات جامعه انسانی با گونه های جانوری اقدامات مختلفی انجام داده ایم تا بقای این گونه های شاخص را تضمین کنیم. به همین دلیل ما شکار این گونه ها و زنجیره غذایی آنها را ممنوع و محدود نموده ایم.در استان آذربایجان شرقی تقریبا 12 سال است که مجوز شکار علف خواران بلندجثه ای مانند کل و بز، قوچ و میش، آهو و خرگوش را صادر ننموده ایم. همه ساله در زمان سرمستی که گونه ها اقدام به جفت گیری نموده و احتیاط آنها پایین می آید در مناطق حضور پیدا می کنیم تا هم برنامه حفاظتی اجرا نموده و از شکار آنها ممانعت به عمل آوریم و هم به سرشماری آنها بپردازیم.

با آنالیز این آمار ابتدایی، مطالعه بر روی آن و معین کردن فرایند تغییرات جمعیتی و ترکیب سنی گونه اقدامات مدیریتی لازم را برای محافظت از گونه انجام می دهیم.

وی اضافه نمود: ما مناطق زیستگاهی را شناسایی می کنیم و در قالب مناطق چهارگانه تحت مدیریت (منطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش، اثر طبیعی ملی و پارک های ملی) تحت حفاظت قرار می دهیم اجازه نمی دهیم زیستگاهها تخریب شوند. زیرا زندگی گونه بدون وجودش زیستگاه به امکان پذیر نیست. زیستگاه برای گونه، غذا، پناه، جهت مهاجرتی، امکان فراوری مثل و سایر اعمال زیستی مورد احتیاج را فراهم میکند پس حفظ آن از درجه بالایی اهمیت برخوردار است.

گونه مارال حدود 60 سال قبل از زیستگاه خود جنگلهای پیوسته 200 هزار هکتاری ارسباران که از شرق کلیبر آغاز شده و تا جلفا را در بر می گیرد حذف شده بود اما زیستگاه قابلیت خود را تا کنون حفظ نموده بود. پس ما بعد از انجام مطالعات جامع، طرح احیا نسل مارال از اواسط دهه 70 آغاز کردیم که یکی از طرحهای موفقی احیا بود و تا کنون ادامه دارد. برای این کار ابتدا باید یک جمعیت پایه تهیه نمودیم. سپس آن جمعیت را در محل دیگری به صورت وحشی تا تعداد استانداردی رساندیم. بعد اینکه این جمعیت وحشی شد و توانست دشمن خود و کریدورهای مهاجرتی اش را شناسایی کند آنها را در زیستگاهش آزاد کردیم. یکی دیگر از اقداماتی که ما انجام داده ایم، ایجاد حساسیت بین مردم نسبت به گونه های شاخص است. به عنوان مثال سیاه خروس ارسباران را به عنوان نماد استان معرفی نموده ایم و حساسیتی بین مردم منطقه و اهالی استان ایجاد کردیم که سیاه خروس گونه ایست که در کشور تنها در استان ما و منطقه زیستگاهی ارسباران زندگی میکند. اگر مسئله ای برای این گونه ایجاد شود خود مردم مطالبه گر خواهند شد و پیگیر تشدید اقدامات حفاظتی در مورد این گونه خواهند شد.این تنها بخشی از اقدامات حفاظتی است که ما برای تضمین بقای گونه های جانوری در استان انجام می دهیم.

همه باید همکاری کنیم

غنی پور با اعلام اینکه بیشترین مسئله ای که ما در حفاظت از محیط زیست داریم عدم هماهنگی بین سازمانهای مختلف عنوان داشت: لزوم طرح های توسعه، ارزیابی محیط زیستی این طرح هاست که البته خوشبختانه از زمانی که مصوباتی در این خصوص در مجلس و هیئت وزیران انجام گرفت این مساله اجرا شده و پروژه های عظیم ملزم شدند که ارزیابی زیست محیطی انجام دهند.

خواهش من از ارگان های اجرایی کشور این است که هر پروژه ای را که مشمول ارزیابی زیست محیطی است را به خاطر حفاظت از محیط زیست دقیق تر آنالیز نمایند. همچنین تمهیداتی که سازمان حفاظت از محیط زیست برای طرح های مختلف نظر می گیرد و تغییراتی راکه جهت سازگاری یک طرح با محیط زیست اعلام می نمایند دقیقا اجرا نمایند، کما اینکه در بسیاری از موارد این تغییرات هزینه زیادی نیز برای پروژه ایجاد نمی نماید.

یکی دیگر از بحث هایی که احتیاجمند همکاری بین ارگانی است واکسیناسیون مکرر دام های اهلی است که بیماری های مشترکی با حیات وحش دارند. سازمان دامپزشکی خوشبختانه کارش را به خوبی و به صورت روتین انجام میدهد اما این احتیاجمند توجه بیشتری است. خوشبختانه استان ما مواردی مثل تب برفکی را نداشته است اما در مواردی مثل بیماری هاری که بین پستاندارن مشترک است احتیاجمند توجه بیشتری است.

وی اضافه نمود: از مردم هم خواهشمندم حدالامکان در زیستگاههای طبیعی حدالامکان چادر بر پا ننموده و بیتوته شبانه نداشته باشند. اصوات نامتعارف و پخش موسیقی با صدای بلند خصوصا در شب یا فصل باروری یک گونه از مواردی است که باعث آسیب رساندن به گونه های جانوری می شود.رها کردن پسماند غذایی در طبیعت باعث می شود گونه هایی مانند خرس، روباه یا گرگ به تغذیه از پسماند غذایی عادت نموده و بعد از مدتی تمایل خود برای شکار را از دست بدهند. از این مساله خطرناکتر تغذیه دستی حیوانات در حیات وحش است که مردم باید جدا از آن خودداری نمایند.

وی اضافه نمود: از دیگر مسائل ما در فصل زادآوری است که مردم یک بزغاله یا بره را با خود به ادارات محیط زیست برده و به همکاران ما اعلام می نمایند که من این حیوان را در فلان زیستگاه تنها پیدا کردم و برای محافظت از وی آن را به اینجا آوردم. در صورتی که این حیوان وقتی دست انسان با آن تماس پیدا کرد، دیگر برگشتنش به طبیعت بسیار مشکل است. این کار برای حیوان بسیار مضر بوده و من از مردم می خواهم ابدا این کار را انجام ندهند. اگر آن حیوان را در همانجا تنها بگذارند مادرش آن را پیدا می نماید.

این کار در همه جای جهان مشمول پرداخت جریمه می شود. مردم همچنین توجه داشته باشند که میوه های جنگلی متعلق به حیواناتی است که در آن زندگی می نمایند و هر جایی هم که منظره زیبایی دارد، مناسب گردشگری نیست.

متاسفانه غذادهی به حیوانات بی سرپرست، بلاصاحب و ولگرد به یک فرهنگ تبدیل شده است. این مساله باعث شده است جمعیت بعضی از این حیوانات ولگرد مانند گله های سگ را افزایش دهد.

این حیوانات عظیمترین آفت قلمرو زیستی استان شده اند و گونه های علف خوار و گوشت خوار ما را تهدید می نمایند. این مساله حیوان دوستی نیست، چون بدون توجه به ظرفیت محدود زیستگاه، به صورت مصنوعی و با تغذیه دستی یک گونه را زیاد می کنیم که باعث کاهش منابع برای گونه های دیگر شده و جمعیت آنها را کاهش می دهد. اگر خواستیم از محیط زیست حمایت کنیم از کارشناسان محیط زیست یاری بگیریم تا بدانیم چه کنیم که تعادلی بین ما به عنوان انسان و حیات وحش که حیات ما به حیات آنها وابسته است انجام دهیم و خودسرانه کاری در طبیعت انجام ندهیم.

تور فرانسه: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.

تور ارمنستان: تور ارمنستان ارزان قیمت، تور لحظه آخری ایروان را از ما بخواهید.

تور پاریس: تور پاریس: دیدار از زیباترین شهر اروپا و کشور فرانسه

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 18 مرداد 1400 بروزرسانی: 18 مرداد 1400 گردآورنده: buy-blog.ir شناسه مطلب: 7110

به "10 گونه جانوری با ارزش در معرض تهدید قرار دارند" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "10 گونه جانوری با ارزش در معرض تهدید قرار دارند"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید