عالی قاپو ، بنای تشریفاتی صفویان
به گزارش مجله بای بلاگ، معماری ایرانی بخش مهمی از هویت ما ایرانی ها را شکل داده است. بسیاری از گردشگران خارجی و کسانی که تنها نامی از ایران شنیده اند آن را به عمارت های خوش رنگ و لعاب و راسخ تاریخی اش می شناسند. اصفهان، قاب پر رنگ این عمارت ها است. شهری پر از زیبایی که مهم ترین جاذبه هایش با معماری با اصالت و پر از رنگ و داستان ایرانی گره خورده است. عالی قاپو یکی از این جاذبه هاست. کاخی که علاوه بر اهمیت تاریخی یکی از زیباترین بناهای عهد صفوی است. خبرنگاران در این مطلب به معرفی این کاخ زیبایی ایرانی پرداخته است.
عالی قاپو از نمای نزدیک
برای تماشا عمارت زیبای عالی قاپو باید سری به میدان امام بزنید. روبه روی مسجد شیخ لطف الله بنایی با معماری باشکوه می بینید. شاید همین شکوه باعث شد تا نام عالی قاپو را بر آن بگذارند. قاپو یا قاپی در گویش ترکی به معنای در ورودی است و ترکیب عالی قاپو به مکانی گفته می گردد که باشکوه و بزرگ است.
عمارت صفوی در برگ تاریخ
ایده ساخت عمارتی مجلل در مرکز شهر درست همزمان با مرکز شدن نصف دنیا رخ داد. وقتی شاه عباس بر تخت پادشاهی نشست، تصمیم گرفت مرکز فرمانروایی اش را از شهر قزوین به اصفهان منتقل کند. اما این جابجایی نیازمند تغییرات شهری و ساخت و سازهایی بود تا رفاه دربار را فراهم کند. میدان نقش دنیا با همین دلایل ساخته شد و عمارت عالی قاپو ، همان خانه مورد علاقه شاه صفوی بود که به دلیل قرار گرفتن در میان دو مسجد از اهمیت و اقتدار بسیاری برخوردار بود. البته عمارت امروزی روی بنایی نیمه کاره ساخته شد و به بهره برداری رسید.
بعد از صفوی ها رونق هم از این عمارت رفت و به حال خود رها شد. این بنا تا امروز بارها بازسازی شده و آخرین پروژه بازسازی آن در سال 84 بود. در این دوره بازسازی که حدود دو سال طول کشید، پایه های عمارت محکم سازی و بخش های فروریخته آن ترمیم شد.
معمای معماری کاخ پر نقش و نگار
همانطور که گفتیم مهم ترین دلیل محبوبیت عالی قاپو، معماری مهندسی و در عین حال سرشار از جزئیات و زیبایی آن است. این بنا در 5 مرحله ساخته شده و برای ساخت هر قسمت نقشه و برنامه ریزی مجزایی وجود داشته است. روایت های تاریخی می گویند که تمامی این مرحله ها در فاصله زمانی حدود 70 تا صد ساله کامل شده است.
هر طرف یک نما!
نقشه عمارت عالی قاپو به گونه ای است که محاسبات ذهنی بیننده را به هم می ریزد. تفاوت نما با تغییر زاویه یکی از این شگفتی ها است. اگر از روبه رو و نمای اصلی به این ساختمان نگاه کنید، بنای قدیمی دو طبقه ای را می بینید که در مقابل آن تعدادی ستون قرار گرفته است. اما این تصویر از پشت ساختمان فرق دارد. نمای پشتی ساختمانی 5 طبقه را به شما نشان می دهد و از طرفین، بنا 3 طبقه به نظر می آید.
زیبایی در جزئیات
ریزه کاری های هنری همواره بخش مثال زدنی هنرهای ایرانی است. این شیوه در همه هنرها و از سالیان دور همراه هنرمندان ایرانی بوده و به بخشی از هویت هنری آن ها تبدیل شده است. عمارت عالی قاپو نیز از این قاعده دور نمانده و هنرمندان، زیباترین جزئیات را در تزئین آن به کار برده اند.
گچ کاری از هنرهای مهم ایرانیان است و بسیاری از هنرنمایی ها در معماری ایرانی به دلیل گچبری های خاص و منحصر به فرد آن ها مشهور شده اند. اما گچ بری های عمارت عالی قاپو با شیوه معمول گچ بری ها تفاوت دارد و به همین خاطر آن را متمایز نموده است. دلیل این تفاوت آن است که در این شیوه از گچ کاری، ظرافت از اشکال تراش خورده بیشتر کاربرد داد. در نهایت بیننده با صفحه ای از طرح روبرو است که در نگاه اول به صفحه ای نقاشی شده شباهت دارد.
نقاشی ، یادگاری هایی از هنر ایرانی
نقاشی یکی از هنرهایی است که ردپای آن را تقریبا در همه بخش های عمارت می بینید. از هنگام ورود به اولین تالار عالی قاپو نقاشی بزرگی روی در ورودی پیش روی شماست. این، آغاز بازی رنگ و نقش در عمارت چند صد ساله صفوی است. اغلب نقاشی ها و البته مینیاتورهای هنرمندانه را استاد رضا عباسی نقش زده که بیشترین آن ها نقاشی های گل و بوته و طرح هایی از پرندگان است. اتاق پذیرایی از مهمان ها بیشترین طرح را دارد و زیباترین اتاق عمارت به شمار میرود.
پله ها ، تنوع در نقشه داخلی کاخ
سه راه پله مختلف طبقات کاخ را به هم متصل می نماید. دو راه پله به صورت مارپیچ و کاملا متقارن در غرب ساختمان و دیگری به صورت پلکان منظم و برای عبور و مرور شاهی در نظر گرفته شده است. از زیبایی های این پلکان کاشی کاری های فیروزه ای با طرح های اصیل ایرانی است.
مهم ترین بخش های عمارت کدام اند؟
بازدید از همه بخش های کاخ عالی قاپو می تواند مجذوب کننده و دلنشین باشد. اما پرطرفدارترین قسمت آن را می توان ایوان دانست. ایوانی که در بالای پله های شاهی قرار گرفته و در گذشته بخشی از ساعت های فراغت صفویان در آن سپری می شد. پشت ایوان تالاری بزرگ قرار گرفته که دیوارهای آن در گذشته سراسر آینه کاری بوده است. امروزه از این آینه کاری ها تنها بخش های پراکنده ای به جای مانده است. از ایوان کاخ می توانید نمای زیبایی از میدان نقش دنیا را پیش روی خود ببینید.
طنین موسیقی در عمارت عالی قاپو
شگفت انگیزترین بخش عالی قاپو، اتاق موسیقی است. جایی که بسیاری از گردشگران برای تماشا آن سر از عمارت درمی آورند. این اتاق در حقیقت فضایی خاص و منحصر به فرد است که شاه عباس مهمانان ویژه اش را به آن دعوت می کرد. دیوارهای این اتاق سراسر پوشیده از نقاشی ها و ریزه کاری های هنرمندانه است. گچ کاری های این اتاق به گونه ای طراحی شده بود که بتواند صدای خوانندگان و نوازندگان را منعکس کند و به همین خاطر این قسمت را اتاق موسیقی یا اتاق صوت نامیدند.
بازدید از بناهای خوش نقش و نگار شهر اصفهان می تواند شما را ساعت ها محو خود کند. شما تا به حال از این بنا تماشا نموده اید؟ اگر تجربه حضور در عمارت زیبای صفوی را داشته اید خبرنگاران را شریک خاطرات خوب خود کنید.
منبع:سـفـرزون
منبع: دیجیاتور